Menjernihkan Jawi Phobia

---

Pada 5 Ogos 2019oleh Edry Faizal
Timbul kegusaran sebahagian segmen masyarakat berkenaan pengenalan jawi dalam subjek Bahasa Malaysia. Kegusaran seperti persoalan sama ada tindakan memperkenalkan huruf jawi bakal menambah beban murid dalam mendalami mata pelajaran atau beban guru dalam mengajar tidak salah dibincangkan atas semangat mahukan pendidikan yang terbaik buat anak-anak. Akan tetapi, keadaan boleh bertukar parah sekiranya kegusaran itu berlebih-lebihan berdasarkan sangkaan buruk daripada kurangnya maklumat atau ketakutan tanpa asas jelas.Saya merupakan bekas pelajar yang menuntut di sekolah vernakular (Cina) sejak tadika sehinggalah sekolah menengah. Saya amat menghargai mata pelajaran yang meskipun diajar dalam Bahasa Mandarin namun mengetengahkan tentang budaya masyarakat lain yang terdapat di Malaysia. Masih segar dalam ingatan saya bagaimana saya pertama kali tahu tentang kisah asal usul Minangkabau (walaupun nenek saya merupakan orang Minang) dalam teks Bahasa Mandarin. Semangat bersedia belajar pelbagai budaya yang diterapkan oleh sekolah vernakular ini sepatutnya terus dihidupkan, meskipun dalam soal melibatkan pengenalan huruf jawi. Dalam Seksyen 9 Akta Bahasa Kebangsaan menyatakan bahawa Bahasa Malaysia hendaklah menggunakan tulisan Rumi dan tiada halangan untuk menggunakan tulisan jawi dalam penggunaan Bahasa Malaysia. Namun atas sebab praktikal dan keseragaman, kita jarang sekali menggunakan tulisan jawi.Ramai yang kurang memahami bahawa tulisan jawi adalah salah satu bentuk tulisan yang digunakan oleh penduduk Tanah Melayu dan Singapura sebelum merdeka. Kemudiannya, tulisan rumi diperkenalkan dan dijadikan sebagai tulisan rasmi dalam Bahasa Malaysia. Sekitar tahun 80-an, tulisan jawi turut pernah terkandung dalam silibus pembelajaran subjek Bahasa Malaysia. Jika diteliti sejarah tulisan jawi, ia sememangnya berasal dari tulisan Arab akan tetapi tidaklah ianya diambil secara bulat-bulat. Sebaliknya terdapat beberapa penyesuaian agar menepati Bahasa Melayu. Terdapat huruf-huruf seperti ‘pa’, ‘nya’, ‘nga’ dan beberapa yang lain tidak terdapat di dalam tulisan Arab. Bagi mereka yang tidak pernah kenal akan tulisan jawi bolehlah membayangkan mana-mana teks Bahasa Malaysia yang dibaca dalam tulisan Rumi, jika ditukarkan kepada tulisan Jawi tetaplah membawa bunyi dan maksud yang sama. Ia bukanlah satu bahasa yang seluruhnya baru, sebaliknya hanya satu bentuk tulisan yang merupakan sebahagian daripada sejarah Bahasa Malaysia itu sendiri.Pada satu ketika semasa tulisan jawi masih digunakan, kita boleh lihat bahawa ia telah digunakan oleh etnik-etnik selain Melayu terutamanya dalam mengiklankan perniagaan mereka. Malah kita boleh jumpa iklan minuman bir dalam tulisan jawi! Maka tidak keterlaluan juga untuk menyatakan bahawa tulisan jawi ini sebenarnya adalah satu warisan seni dan tulisan Malaysia yang unik. Jika ada mana-mana pihak cuba menggambarkan tulisan jawi ini adalah hak mutlak kaum atau agama mereka, yang bersalah adalah mereka dan bukannya tulisan jawi.Pengenalan 6 muka surat mengenai tulisan jawi adalah semata-mata suatu pengenalan mengenai sejarah Bahasa Malaysia yang pernah menggunakan tulisan jawi sebagai skrip tulisan. Seperti mana kita belajar mengenai tamadun awal Asia Tenggara di dalam subjek sejarah, begitulah kita belajar sejarah Bahasa Malaysia yang pernah menggunakan tulisan jawi, yang sebenarnya masih digunakan pada hari ini meskipun tidak meluas seperti dulu. Jika kita lihat 6 muka surat yang melibatkan pengenalan tulisan jawi ini daripada segi kaca mata pendidikan, jelas bahawa tujuannya bukan untuk penguasaan tulisan jawi. 6 muka surat itu tidak mencukupi untuk membolehkan mana-mana pelajar untuk memahami apatah lagi menguasai tulisan jawi. Pengenalan itu hanya sekadar modul sampingan subjek Bahasa Malaysia yang melibatkan unsur sejarah dan seni semata-mata. Tiada berlebihan dan mungkin juga sesuai untuk mengatakan ia lebih kepada pengenalan seni tulisan khat dan bukan penguasaan ejaan jawi sebenarnya.Malah pengenalan jawi ini tidak langsung bertujuan untuk menguji pelajar dalam peperiksaan besar seperti UPSR dan SPM, apatah lagi memaksa para pelajar untuk menguasai tulisan jawi sepenuhnya seperti yang telah diterangkan sendiri oleh Kementerian Pendidikan.Jika kita memahami apakah itu tulisan jawi dengan hati yang lapang, sebenarnya tiada apa yang perlu ditakutkan baik pelajar Sekolah Kebangsaan mahupun Sekolah Jenis Kebangsaan. Jawi-phobia yang hanyalah berdasarkan sentimen yang telah meletus luar dari kenyataan realiti sebenar. Sewajarnya kita meraikan kepelbagaian dalam silibus pendidikan agar rakyat Malaysia mengetahui kemajmukan rakyat kita dan keunikannya. Selain mengetahui asal dan sejarah perkembangan bahasa MalaysiaSaya mengajak rakyat Malaysia untuk membebaskan diri daripada sebarang bentuk ketakutan yang tidak rasional. Tidak kiralah ketakutan tidak rasional pada lambang salib atau pun ketakutan tidak rasional terhadap tulisan jawi. Keharmonian hanya dapat dicapai sekiranya kita bersedia untuk mengendurkan keresahan kita dan saling belajar dan memahami. – Roketkini.com*Edry Faizal adalah Ahli Dewan Negeri DUN Dusun Tua merangkap Ahli Majlis Eksekutif DAPSY Kebangsaan. Beliau juga merupakan bekas pelajar SRJK (C) Lai Meng dan SMJK (C) Confucian.

---