Hukum Memberi Daging Sembelihan Sebagai Upah Kepada Pemotong Daging Korban

---

Hukum Memberi Daging Sembelihan Kepada Pemotong Daging Korban

Setiap tahun, umat Islam seluruh dunia pasti akan menyambut Hari Raya Aidiladha atau Hari Raya Qurban yang sinonim dengan aktiviti ibadah korban

Aktitiviti tersebut sudah tentulah melibatkan ramai pihak untuk melaksanakannya, daripada peringkat pembekal lembu, penyumbang tajaan, tukang sembelih, tukang lapah, tukang timbang, tukang edar hinggalah ke penerima

Menyentuh berkenaan urusan penyembelihan, 2 isu juga persoalan yang sering menjadi pertanyaan setiap tahun adalah :1. Apakah hukum tukang lapah daging yang mengambil atau menyimpan ‘siap-siap’ sebahagian daging atau tulang untuk diri sendiri dan dianggap sebagai upah? 2. Bolehkah memberikan daging sembelihan sebagai upah kepada si penyembelih

Persoalannya,wujudkah terma ‘upah’ bagi pelapah daging dalam Islam daripada sudut fatwa?
Pejabat Mufti Wilayah Persekutuan telah membahaskan isu ini melalui Irsyad Al-Fatwa Haji Dan Korban Siri 16:Hukum Memberikan Daging Korban Sebagai Upah Penyembelih.
Penjelasan mufti di bawah ini sekaligus menjawab 2 persoalan di atas

IRSYAD AL-FATWA HAJI DAN KORBAN SIRI 16: HUKUM MEMBERIKAN DAGING KORBAN SEBAGAI UPAH PENYEMBELIH
Soalan:Bolehkah memberikan upah berupa daging korban kepada penyembelih dan juga pelapah daging? 
Jawapan:Alhamdulillah, segala puji bagi Allah SWT, selawat dan salam kepada junjungan besar Nabi Muhammad SAW, ahli keluarga baginda SAW, sahabat baginda SAW serta orang-orang yang mengikuti jejak langkah baginda SAW

Terdapat sebuah hadith yang sahih berkenaan persoalan di atas yang mana menunjukkan terdapat larangan untuk diberikan upah kepada penyembelih daripada bahagian daging korban itu. Ianya hadith yang telah diriwayatkan daripada ‘Ali bin Abi Talib RA iaitu:

أَمَرَنِي النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم أَنْ أَقُومَ عَلَى الْبُدْنِ، وَلاَ أُعْطِيَ عَلَيْهَا شَيْئًا فِي جِزَارَتِهَا

Maksudnya: Rasulullah SAW telah mengarahkan aku untuk melakukan sembelihan terhadap unta dan mengarahkan juga kepadaku agar tidak memberi daging daripadanya sebagai upah kepada penyembelih dan juga pelapahnya
Riwayat Al-Bukhari (1716) & Muslim (1317)
Manakala di dalam riwayat Muslim terdapat tambahan daripada ‘Ali bin Abi Talib RA yang mengatakan:
“Kami memberikan kepada penyembelih dan pelapah upah daripada (harta) kami sendiri”

Berkenaan hadith di atas, al-Imam al-Son’ani Rahimahullah di dalam kitabnya Subul al-Salam ada memberikan komentar terhadapnya dengan mengatakan:
“Hadith ini menunjukkan bahawa disedekahkan kulit dan apa yang menutupi binatang korban sepertimana disedekahkan dagingnya. Ianya tidak boleh diberikan kepada penyembelih atau pelapah sedikitpun darinya. Ini kerana termasuk dalam hukum jualan sebabkan kedudukannya sebagai upah. Hukum sembelihan korban sama seperti hukum sembelihan haji di mana daging dan kulitnya tidak boleh dijual juga tidak boleh diberikan kepada penyembelih dan pelapah sedikitpun daripadanya.”Subul al-Salam. Dar al-Hadith, 2/537
Seterusnya, al-Imam al-Nawawi Rahimahullah juga ada menyebutkan di dalam kitabnyaal-Minhaj iaitu syarah kepada hadith-hadith di dalam Sahih Muslim dengan mengatakan:
“Tidak dibenarkan untuk memberikan sesuatu daripada bahagian korban kepada al-Jazzar (tukang sembelih) dan inilah mazhab kami dan dengannya juga adalah pendapat ‘Atho, al-Nakha’ie, Malik, Ahmad, Ishak dan dihikayatkan daripada Ibn al-Munzir daripada Ibn Umar daripada Ahmad dan Ishak bahawa dibolehkan untuk menjual kulit sembelihan hadyu dan bersedekah dengan harganya”
Al-Minhaj Syarh Sahih Muslim. Dar Ihya’ al-Turath al-‘Arabi, 9/65
Pendapat yang sama juga diulangi oleh al-Imam al-Nawawi di dalam kitabnya yang lain iaitu al-Majmu Syarh al-Muhazzab

Kesimpulan dari perbincangan di atas dalam menjawab bolehkah penyembelih mengambil daging qurban dan menganggapnya sebagai upah dan cara memberi upah kepada penyembelih daging qurban adalahd engan melihat kepada dalil dan juga pendapat para ulama’ mengenainya, maka kami katakan di sini bahawa tidak dibolehkan untuk memberikan upah berupa bahagian korban kepada tukang sembelih.
Adapun penyelesaian yang boleh difikirkan untuk diberikan kepada penyembelih adalah berdasarkan perkataan ‘Ali bin Talib RA sepertimana di dalam riwayat Muslim iaitu upah diberikan kepada penyembelih menggunakan harta dari empunya korban/organisasi dan bukannya dari bahagian korban.
Pihak masjid juga boleh menetapkan harga korban termasuk kos pengurusan yang munasabah kepada mereka yang menyertai ibadah korban di sesuatu tempat dan kos pengurusan itu boleh diperuntukkan sebahagiannya kepada tukang sembelih kerana menggunakan kepakarannya dalam urusan tersebut. Begitu juga kos-kos yang perlu ditanggung oleh penyembelih seperti kos pengangkutan dan masa yang telah diperuntukkan

Adapun daging, maka ianya tidak boleh dijadikan upah buat tukang sembelih

Tetapi, sekiranya tukang sembelih itu sendiri termasuk dari kalangan fakir miskin maka pemberian daging korban kepadanya dibolehkan atas dasar dirinya sebagai seorang fakir miskin di samping upah menyembelih yang diberikan bukan dari bahagian korban

Begitu juga diharuskan untuk orang yang berkorban sendiri itu memberikan daging korban kepada penyembelih dan pelapah sebagai hadiah kerana itu merupakan hak orang yang berkorban. Wallahu a’lam

Akhukum fillah,
S.S Datuk Dr. Zulkifli Bin Mohamad Al-BakriMuft Wilayah Persekutuan7 September 2016 bersamaan 5 Zulhijjah 1437 H

---