Perlindungan Bekalan Air Umumnya Tanggungjawab Kerajaan Pusat Kata Peguam

---

Robin AugustinLebih 1.2 juta isi rumah di Lembah Klang mengalami gangguan bekalan air selepas pencemaran sungai menyebabkan loji rawatan air dihenti tugas.PETALING JAYA: Pakar undang-undang alam sekitar menolak percubaan untuk mempolitikkan isu pencemaran air dengan berkata, adalah jelas bahawa Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara (SPAN), sebuah badan persekutuan, merupakan pihak berkuasa utama yang bertanggungjawab melindungi bekalan air.
Peguam Derek Fernandez berkata, Akta Industri Air 2006 (Wasia) memperuntukkan kuasa eksekutif kepada SPAN untuk mengurus dan melindungi bekalan air awam, termasuk kuasa kepolisan yang agak besar untuk menyiasat dan memasuki premis untuk tujuan pemeriksaan.
Beliau berkata, kerajaan negeri, termasuk Selangor, memberi kuasa kepada Putrajaya di bawah Wasia, yang diluluskan di bawah fasal 1 Perkara 74 dan fasal 2 Perkara 80 perlembagaan persekutuan, sebagai pihak berkuasa utama yang diberikan tanggungjawab itu.
“Contohnya, jika anda hendak mengganggu gugat paip air ke rumah supaya memintas meter air, anda akan didakwa oleh pihak berkuasa persekutuan, bukannya negeri,” katanya kepada FMT ketika memberi komen berkait gangguan bekalan air disebabkan pencemaran Sungai Selangor baru-baru ini.
Fernandez berkata, Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974 adalah undang-undang persekutuan yang memberikan kuasa untuk menghalang dan mengawal pencemaran, termasuk air, kepada kerajaan pusat.
“Jadi tidak adil untuk meletakkan tanggungjawab perlindungan pencemaran air ke atas bahu kerajaan negeri semata-mata kerana negeri telah bersetuju bahawa kuasa untuk mengambil tindakan diserahkan kepada pihak berkuasa pusat.
“Malah Menteri Alam Sekitar dan Air Tuan Ibrahim Tuan Man membuat kenyataan tepat bahawa tindakan keras akan diambil ke atas pencemar Sungai Selangor di bawah wasia dan Akta Kualiti Alam Sekeliling,” katanya.
Fernandez berkata, Putrajaya harus memastikan bahawa SPAN mempunyai dana, sumber dan tenaga kerja yang mencukupi untuk menjalankan tugasnya, termasuk memantau risiko pencemaran dan penguatkuasaan.
Selain itu katanya, Putrajaya perlu meminda Wasia bagi memberikan hak di sisi undang-undang kepada pengguna yang terkesan untuk menuntut ganti rugi ke atas gangguan bekalan air yang disebabkan oleh pencemaran sengaja.
“Undang-undang harus menyediakan kadar minimum bagi setiap hari gangguan yang kena dibayar oleh pencemar, bukannya penyedia perkhidmatan air,” katanya.
Beliau berkata, pampasan minimum RM1,000 sehari kepada setiap pengguna boleh berperanan sebagai penghalang utama terhadap bakal pencemar kerana mereka berkemungkinan akan bankrap.
Negeri juga bertanggungjawab
Fernandez berkata, walaupun SPAN merupakan pihak berkuasa utama yang bertanggungjawab ke atas bekalan air, namun kerajaan negeri juga mempunyai tanggungjawab yang mesti ditunaikan.
“LUAS (Lembaga Urus Air Selangor) misalnya diberi kuasa di bawah enakmen LUAS untuk memberi lesen dan mengawal buangan ke bekalan air.
“Pihak berkuasa tempatan mempunyai kuasa dan tanggungjawab untuk menyekat kilang haram daripada beroperasi atau bersubahat menyebabkan gangguan serta mengawal pencemaran sungai di bawah bidang kuasa mereka,” katanya.
Beliau berkata, Menteri Besar Selangor Amirudin Shari mengambil langkah tepat di bawah Kanun Tanah Negara dan kuasanya untuk merobohkan kilang haram dengan memastikan tanah yang didudu ki oleh pihak yang dipercayai mencemar Sungai Selangor dikosongkan sementara kilang terbabit dirobohkan,” katanya.
“Malah kedua-dua langkah rampasan tanah dan perobohan kilang adalah senjata ampuh terhadap pencemaran udara yang berpunca daripada pembakaran terbuka dan masalah bangunan tinggal, yang membebankan banyak bandar dan tempat di Malaysia.
“Semoga remedi ini akan digunakan bagi menangani semua ancaman kesihatan dan keselamatan awam secara berkesan.”
Bagi memperkuat dan keberkesanan langkah pelucutan hak tersebut, Fernandez berkata, kerajaan negeri boleh memohon daripada Lembaga Tanah Negara supaya meminda Kanun Tanah Negara (NLC) bagi menutup kelemahan sedia ada.
Salah satu kelamahan itu ialah NLC tidak meliputi pencemaran kilang yang beroeparsi di tanah kerajaan.
“Kerajaan negeri boleh mebuat pindaan yang membolehkan rampasan tanah dibuat ke atas mana-mana tanah yang digunakan untuk tujuan yang berlawanan dengan pelan dan penzonnan tempatan susulan aktiviti yang mendedahkan orang ramai kepada risiko kesihatan dan keselamatan,” katanya.
Menghuraikan langkah lanjut yang boleh di ambil oleh pihak berkuasa negeri beliau berkata, kerajaan negeri juga boleh mengambil langkah penguatkuasaan lebih berkesan dan menzonkan semula kawasan yang kritikal bagi bekalan air.
“Mereka boleh melarang aktiviti yang berisiko tinggi kepada bekalan air, hatta jika ia sah dari segi undang-undang sekali pun.

---