Kayap Punca Simptom Komplikasi Cara Merawatnya

---

Kayap, atau herpes zoster, merupakan penyakit yang sering menimbulkan ketidakselesaan dan kesakitan jangkitan virusl varicella-zoster.
Virus ini adalah sama dengan yang menyebabkan cacar air, di mana ia kekal tidak aktif dalam tubuh selepas jangkitan awal dan boleh diaktifkan semula dalam keadaan tertentu.
Baca juga:
Ubat Gatal Kulit : Jenis Ubat dan Krim Sapuan Serta Fungsinya 10 Ubat Gatal Paling Berkesan di Farmasi Bintik Merah di Badan: Punca & Cara Untuk Menghilangkan Apa itu Kayap? Penyakit kayap adalah jangkitan virus yang mengakibatkan ruam yang sakit. Ia boleh berlaku di mana-mana bahagian badan, kebiasaannya ia akan timbul sebagai ruam yang melilit pada bahagian kiri atau kanan tubuh.
Sekiranya ruam kayap ini mula timbul di bahagian muka, ia mungkin akan melibatkan mata, saraf, muka, atau telinga.
Kredit: NHS Kredit: NHS
Punca & Sebab Kayap berpunca daripada virus varicella-zoster, iaitu virus yang sama yang menyebabkan cacar air. Individu yang pernah dijangkiti cacar air berisiko untuk menghidap kayap. Selepas pulih daripada cacar air, virus ini kekal dalam sistem saraf dalam keadaan tidak aktif untuk tempoh bertahun-tahun.
Dalam sesetengah keadaan, virus tersebut boleh diaktifkan semula dan bergerak melalui saraf ke kulit, menyebabkan berlakunya kayap. Namun begitu, tidak semua individu yang pernah menghidap cacar air akan mengalami kayap.
Punca utama pengaktifan semula virus varicella-zoster tidak diketahui secara pasti. Walau bagaimanapun, ia dipercayai berkait rapat dengan penurunan daya tahan tubuh terhadap jangkitan seiring dengan pertambahan usia. Kayap lebih kerap berlaku dalam kalangan individu dewasa yang lebih tua dan mereka yang mempunyai sistem imun yang lemah.
Virus varicella-zoster tergolong dalam kumpulan virus herpes, yang juga merangkumi virus penyebab kudis sejuk (cold sores) dan herpes genital. Oleh itu, kayap turut dikenali sebagai herpes zoster.
Namun, perlu diingatkan bahawa virus yang menyebabkan cacar air dan kayap adalah berbeza daripada virus penyebab kudis sejuk atau herpes genital, yang merupakan jangkitan seksual.
Cara Untuk Diagnosis Diagnosis kayap biasanya dibuat berdasarkan sejarah perubatan pesakit dan pemeriksaan fizikal.
Doktor akan mengenal pasti ruam khas kayap yang sering muncul dalam pola seperti jalur pada satu sisi badan. Ujian makmal seperti ujian kultur virus atau ujian PCR mungkin digunakan dalam kes yang kompleks atau untuk mengesahkan diagnosis.
Simptom & Gejala Gejala kayap biasanya hanya menjejaskan bahagian kecil di sebelah badan anda. Antara gejalanya termasuklah seperti:
Rasa sakit, terbakar atau kesemutan Kepekaan terhadap sentuhan Ruam merah yang bermula beberap hari selepas sakit Lepuh berisi cecair yang pecah dan berkerak Kulit gatal-gatal dan kemerahan Selain itu, sesetangah individu turut mengalami simptom lain seperti:
Demam Sakit kepala Sensitiviti kepada cahaya Kepenatan Kredit: GoodRx Siapa Yang Berisiko Tinggi? Individu yang berisiko tinggi mendapat kayap termasuk:
Orang berumur lebih 50 tahun Pesakit dengan penyakit kronik seperti diabetes atau HIV Mereka yang menjalani rawatan menekan imuniti seperti kemoterapi atau steroid jangka panjang Individu yang pernah menghidap cacar air Perbezaan Kayap dan Chicken Pox Berikut adalah perbezaan antara kayap dan chicken pox (cacar air) yang diringkaskan dalam bentuk jadual:
CiriKayapChicken PoxPuncaVirus varicella-zoster yang diaktifkan semulaJangkitan awal oleh virus varicella-zosterKumpulan UmurBiasanya orang dewasa, terutama yang berusia lebih 50 tahun atau dengan imuniti rendahKanak-kanak, tetapi boleh menyerang semua peringkat umurGejala UtamaRuam berjalur di satu sisi badan, sakit atau sensasi terbakar di kawasan terjejasRuam kecil yang merebak ke seluruh badan, gatal-gatal, dan demamLokasi RuamBiasanya di kawasan tertentu sepanjang laluan saraf, seperti dada, muka, atau belakangSeluruh badan, termasuk muka, perut, tangan, dan kakiKesakitanSakit boleh menjadi teruk, termasuk neuralgia pascaherpetik selepas ruam sembuhBiasanya tidak menyakitkan, tetapi menyebabkan gatalKomplikasiKehilangan penglihatan, neuralgia pascaherpetik, masalah neurologiJangkitan kulit, radang paru-paru, ensefalitis (jarang)Jangka Masa2-4 minggu untuk ruam sembuh, tetapi sakit boleh berterusan lebih lama1-2 minggu sehingga sembuh sepenuhnyaKebolehjangkitanTidak menular, tetapi boleh menyebabkan cacar air kepada seseorang yang belum pernah dijangkiti cacar airSangat menular melalui sentuhan langsung atau titisan udaraVaksinasiVaksin herpes zoster (seperti Shingrix) untuk mencegah kayapVaksin varicella untuk mencegah cacar air Perbezaan utama ialah chicken pox berlaku sebagai jangkitan awal, manakala kayap adalah pengaktifan semula virus yang sama selepas bertahun-tahun tidak aktif.
Komplikasi Kayap Komplikasi yang timbul akibat kayak, termasuklah:
1. Neuralgia Pascaherpetik (Postherpetic Neuralgia)
Bagi sesetengah individu, kesakitan akibat kayap boleh berlanjutan walaupun lepuh telah sembuh sepenuhnya. Keadaan ini dikenali sebagai neuralgia pascaherpetik, yang berlaku apabila gentian sraf yang rosak menghantar isyarat kesakitan yang keliru dan berlebihan dari kulit ke otak. 2. Kehilangan Penglihatan
Kayap yang berlaku di dalam atau sekitar kawasan mata, dikenali sebagai kayap oftalmik, boleh menyebabkan jangkitan mata yang menyakitkan. Jika tidak dirawat dengan segera, ia boleh mengakibatkan kerosakan serius dan kehilangan penglihatan. 3. Masalah Neurologi
Dalam kes tertentu, kayap boleh membawa kepada komplikasi neurologi seperti keradangan otak (ensefalitis), kelumpuhan pada bahagian muka, atau masalah berkaitan pendengaran dan keseimbangan. 4. Jangkitan Kulit
Jika lepuh kayap tidak dirawat atau dijaga dengan baik, ia boleh menjadi pintu masuk bagi bakteria, menyebabkan jangkitan kulit yang serius. Rawatan dan kebersihan yang betul adalah penting untuk mencegah komplikasi ini. Cara Untuk Merawat Walaupun kayap boleh hilang sendiri tanpa rawatan, penyakit itu harus dirawat dengan ubat antiviral sebaik sahaja didiagnosis bagi mencegah komplikasi.
Rawatan kayap bertujuan untuk mengurangkan gejala dan mencegah komplikasi. Ubat antiviral seperti acyclovir, valacyclovir, atau famciclovir boleh membantu mempercepatkan pemulihan jika diambil dalam tempoh 72 jam selepas tuam muncul.
Ubat tahan sakit seperti paracetamol atau ibuprofen juga digunakan untuk melegakan kesakitan yang disebabkan oleh ruam. Dalam kes euralgia postherpetik, rawatan tambahan seperti antidepresan, antikonvulsan, atau suntikan saraf mungkin diperlukan. Untuk pencegahan, vaksin herpes zoster seperti Shingrix disyorkan untuk individu berusia lebih 50 tahun.
Kesimpulan Kesimpulannya, kayap adalah penyakit boleh memberi kesan besar kepada kualiti hidup seseorang, terutama komplikasi seperti neuralgia postherpetik berlaku.
Walaupun ia sering menyerang golongan yang lebih tua atau mereka dengan imuniti rendah, langkah pencegahan seperti vaksinasi dan rawatan awal dapat membantu mengurangkan risiko serta gejala.
Sumber:
Shingles (Herpes Zoster). Centers for Disease Control and Prevention | CDC What is Shingles (Herpes Zoster)? American Academy of Ophthalmology

---