Sunnah Adab Sempena Aidilfitri

---

1- Disunatkan mandi dan bersihkan diri (niat mandi sunat Hari Raya) : buang bulu-bulu pada tubuh, kemaskan janggut, potong kuku, pakai wangi-wangian.

2- Disunatkan makan dahulu sebelum solat sunat Aidilfitri (afdhal makan tamar dengan bilangan ganjil) jika tidak sempat makan di rumah, maka makan di jalanan atau tempat solat, dikatakan sebagai simbolik membezakan Aidilfitri dengan hari sebelumnya yang diwajibkan berpuasa. 

3- Memakai pakaian yang terbaik, tidak semestinya warna putih

4- Perbanyakkan Takbir. Takbir terbahagi kepada dua. Takbir mutlak atau mursal dan takbir muqayyad. Pada Aidilfitri, hanya disunatkan takbir mutlak sahaja.

Takbir mutlak atau mursal : Takbir yg dilaungkan pada bila-bila masa, di mana-mana sahaja tanpa terikat dengan solat.

-Waktu bermula pada kedua-dua hari Raya ialah selepas gelincir matahari iaitu masuknya hari baru iaitu selepas masuknya waktu maghrib. Berakhir setelah imam bertakbiratul ihram untuk solat sunat Hari Raya.

5- Pergi awal ke tempat solat bagi makmum, manakala bagi imam disunatkan untuk lewat sedikit sehingga tiba waktu untuk solat kerana mengikut perbuatan Nabi Muhammad ﷺ. Disunatkan bagi imam untuk melewatkan solat sunat Aidilfitri untuk memberi ruang kepada umat Islam untuk membayar zakat fitrah pada waktu yg afdhal iaitu sebelum solat, manakala disunatkan menyegerakan solat sunat Aidiladha untuk segera menjalankan acara korban.

6- Disunatkan berjalan dan melalui jalan yg berbeza ketika pergi dan ketika pulang. Tidak menaiki kenderaan melainkan kerana terdapat keuzuran seperti sakit, lemah dan jauh, maka tidak mengapa untuk menaiki kenderaan. Jabir radiyaLlahu'anhu meriwayatkan, "Apabila Hari Raya, Nabi Muhammad ﷺ membezakan jalan (pergi melalui jalan lain dan pulang melalui jalan lain) - Riwayat Bukhari.

Disunatkan ketika pergi ke tempat solat untuk melalui jalan yg lebih jauh kerana pergi lebih afdhal daripada pulang. Supaya jalan-jalan yg dilaluinya menjadi saksi atas ibadatnya dan supaya memperbanyakkan pahalanya. Ini disunatkan dalam apa jua ibadat ibadat seperti pergi Solat Jumaat, Haji dan menziarahi orang sakit.

7- Disunatkan wanita untuk hadir ke kawasan Solat Hari Raya (walaupun berada dalam keadaan uzur dan tidak boleh solat, tetapi tidak dibenarkan masuk ke masjid kerana uzur). Tujuannya untuk menyaksikan kebaikan, sama-sama berdoa bersama umat Islam dan mendengar khutbah.

Tidak dibenarkan wanita memakai wangi-wangian melainkan yg baunya hanya memadai untuk dirinya sahaja.

8- Menghidupkan malam Hari Raya dengan solat, membaca Al-Quran, berzikir, berdoa dan istighfar. Sayyiduna Abu Umamah radiyaLlahu'anhu meriwayatkan bahawa Rasulullah ﷺ bersabda, "Sesiapa yg menghidupkan dua malam Hari Raya, maka hatinya tidak akan mati pada hari matinya hati-hati." - Riwayat Ibnu Majah.

Maksud 'mati hati' ialah keghairahan dan cinta terhadap dunia yg meresap masuk ke dlm hati. Ada beberapa pendapat lain; mati hati ialah kufur atau ketakutan pada hari kiamat. Berkenaan hadith ini, Imam an-Nawawi dalam al-Azkar menyebut bahawa status hadith ini dhaif. Beliau menyatakan lagi, "Tetapi hadith-hadith (yg membicarakan tentang) Fadhail (kelebihan amalan) dihukumkan bertasamuh: bertolak ansur padanya." Hadith dhaif boleh diguna pakai untuk Fadhail dan Targhib wa Tarhib (galakan dan ancaman) selagi mana ia tidak bersangatan dhaifnya atau maudhu': palsu.

9- Solat sunat mutlak. Tiada solat sunat khas sebelum dan selepas solat Hari Raya. Tetapi harus bagi selain imam untuk solat sunat (nafilah) mutlak pada Hari Raya selepas naiknya matahari sebelum menunaikan solat Hari Raya ataupun selepasnya (bukan dengan niat solat sunat sebelum dan selepas Solat Sunat Hari Raya). Kerana tiada yg lebih penting daripada solat. Abu Burdah, Anas, Al-Hasan dan Jabir bin Zaid solat sebelum keluarnya imam pada Hari Raya - Riwayat Baihaqi.

Adapun bagi imam, dimakruhkan baginya solat sunat sebelum Solat Sunat Hari Raya dan selepasnya kerana menyibukkan dirinya dengan perbuatan yg tidak penting pada ketika itu dan inilah yg diamalkan oleh Baginda ﷺ. Imam disunatkan datang lewat maka apabila tiba, disunatkan untuk menyibukkan diri dengan yg lebih penting iaitu Solat Sunat Hari Raya. Diriwayatkan daripada Ibnu Abbas radiyaLlahu'anhuma "Sesungguhnya Nabi ﷺ keluar pada Hari Aidilfitri, lalu solat dua rakaat (solat sunat Hari Raya), Baginda tidak solat sebelum dan selepasnya." - Riwayat Bukhari.

Imam Syafie rahimahullah berkata, “Telah sampai khabar kepada kami, bahawa doa dimakbulkan pada 5 malam. Malam Jumaat, dua malam hari raya, malam awal Rejab dan malam Nisfu Syaaban.”

10. Sunat mengucapkan tahniah sempena Hari Raya seumpama ucapan تقبل الله منا ومنك "Taqabbalallahu minna wa minka" yg bermaksud, "Semoga Allah menerima amalan kami dan kamu." Inilah yg diamalkan oleh para Sahabat Nabi ﷺ sebagaimana yg diriwayatkan oleh Sayyiduna Jubair bin Nufair RA, "Apabila para sahabat Nabi SAW bertemu sesama mereka pada Hari Raya, mereka saling mengucapkan تقبل الله من ومنك." Kata Imam Ibnu Hajar al-Asqalani rahimahullah, sanad riwayat ini hasan.

Rujukan :

al-Azkar, Imam an-Nawawi rahimahullah
Fathul Bari, Imam Ibnu Hajar al-Asqalani rahimahullah
al-Muktamad fi al-Fiqh as-Syafie, Dr. Muhammad Az-Zuhaili hafizahullah
Kredit https://www.facebook.com/fattabiounimalaysia/photos/a.155850414492233/1694339467309979/?type=3&theater

---